Sytuacja społeczno-gospodarcza w Unii Europejskiej
i w wybranych krajach

Według najnowszych szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW)¹ wzrost globalnego produktu krajowego brutto w 2024 r. wyniósł 3,2% (wobec 3,3% w 2023 r.). W rozwijających się gospodarkach azjatyckich PKB zwiększył się o 5,3% (wobec wzrostu o 5,7% rok wcześniej), w tym w Indiach - o 7,0%, w Chinach - o 4,8%, a w krajach ASEAN-5² - o 4,5%. Spośród pozostałych krajów rozwijających się wzrost gospodarczy obserwowano również m.in. w Rosji (o 3,6%), Brazylii (o 3,0%), Meksyku (o 1,5%) oraz w Południowej Afryce (o 1,1%). W krajach wysokorozwiniętych PKB zwiększył się o 1,8% (wobec wzrostu o 1,7% przed rokiem). W Stanach Zjednoczonych wzrost produktu krajowego brutto wyniósł 2,8%, w Kanadzie - 1,3%, w Wielkiej Brytanii – 1,1%, a w Japonii – 0,3%. W strefie euro PKB wzrósł o 0,8% (wobec 0,4% rok wcześniej), w tym wśród największych jej gospodarek: w Hiszpanii – o 2,9%, we Francji – o 1,1%, we Włoszech – o 0,7%, a w Niemczech kształtował się na poziomie sprzed roku. W Polsce szacowany wzrost PKB w 2024 r. wyniósł 3,0% (wobec wzrostu o 0,2% w 2023 r.).

Według szacunków Banku Światowego³ tempo wzrostu gospodarki światowej w 2024 r. wyniosło 2,7% (podobnie jak w 2023 r.), a globalny PKB według parytetu siły nabywczej⁴ zwiększył się o 3,2%. W Stanach Zjednoczonych produkt krajowy brutto wzrósł o 2,8%, w strefie euro o 0,7%, natomiast w Japonii kształtował się na poziomie sprzed roku. Bank Światowy szacuje, że w Polsce wzrost PKB wyniósł 3,0% (wobec 0,1% w 2023 r.).

Według prognoz Komisji Europejskiej⁵ produkt krajowy brutto w 2024 r. w Unii Europejskiej zwiększył się w skali roku o 0,9% (wobec wzrostu o 0,4% w 2023 r.), w tym w Polsce wzrósł o 3,0% (wobec wzrostu odpowiednio o 0,1%).

Zharmonizowana stopa bezrobocia⁶ w Unii Europejskiej w listopadzie 2024 r. wyniosła 5,9%, tj. podobnie jak w poprzednim miesiącu oraz nieco mniej niż rok wcześniej (o 0,2 p.proc.). Najwyższy wskaźnik bezrobocia nadal notowano w Hiszpanii (11,2%) i Grecji (9,6%). Większe natężenie bezrobocia niż przeciętnie w UE obserwowano również w Finlandii, Szwecji, we Francji, w Estonii, na Litwie, Łotwie, w Portu­galii, Danii oraz Luksemburgu (wskaźnik w granicach 8,9%–6,3%). Najniższą stopę bezrobocia obserwowano nadal w Czechach (2,8%) oraz w Polsce i na Malcie (po 3,0%). W dziesięciu państwach UE stopa bezrobocia spadła w porównaniu z październikiem 2024 r. (najbardziej w Austrii – o 0,6 p.proc.), w sześciu ‒ wzrosła (w największym stopniu w Danii – o 0,8 p.proc.), a w jedenastu ‒ nie uległa zmianie. Mniejsze bezrobocie niż w listopadzie 2023 r. notowano w dwunastu państwach, w tym m.in. we Włoszech (o 1,8 p.proc.), w Grecji, Chorwacji oraz na Cyprze (spadek po 1,2 p.proc.). Większe niż rok wcześniej było ono natomiast w trzynastu krajach, m.in. na Słowenii (o 1,7 p.proc.), w Finlandii (o 1,3 p.proc.) oraz Estonii (o 1,1 p.proc.). W Polsce wskaźnik bezrobocia był nieco mniejszy niż w poprzednim miesiącu (o 0,1 p.proc.) i podobny jak przed rokiem. W Stanach Zjednoczonych w listopadzie 2024 r. wskaźnik bezrobocia wyniósł 4,2% i był wyższy niż przed miesiącem oraz rok wcześniej (odpowiednio o 0,1 p.proc. i o 0,5 p.proc.). W Japonii stopa bezrobocia ukształtowała się na poziomie 2,5%, tj. nie uległa zmianie zarówno w skali miesiąca, jak i roku.

Ceny towarów i usług konsumpcyjnych (według HICP ⁷ ) w Unii Europejskiej w 2024 r. były o 2,6% wyższe niż w poprzednim roku (w 2023 r. wzrost wyniósł 6,4%). Podrożały towary i usługi w większości grup (z wyjątkiem łączności, gdzie notowano spadek cen o 1,5%). Wyższe niż w 2023 r. były m.in. ceny żywności i napojów bezalkoholowych (o 2,3%), towarów i usług związanych z użytkowaniem mieszkania i nośnikami energii (o 1,9%, ceny związane z transportem (o 0,8%) oraz w zakresie restauracji i hoteli (o 5,2%). Wzrost cen w skali roku obserwowano we wszystkich państwach UE, w tym największy w Rumunii (5,8%). Bardziej niż przeciętnie w UE wzrosły również ceny m.in. w Belgii (4,3%), Chorwacji (o 4,0%) oraz na Węgrzech, w Polsce i Estonii (po 3,7%). W większości krajów (oprócz Belgii) wzrost cen był mniejszy niż w 2023 r., w tym znacznie spowolnił m.in. na Węgrzech, w Czechach, na Litwie, Łotwie, Słowacji oraz w Polsce. W porównaniu z 2023 r. w Polsce podrożały towary i usługi konsumpcyjne w większości grup (z wyjątkiem cen związanych z transportem oraz cen odzieży i obuwia, gdzie notowano spadek odpowiednio o 0,8% i o 0,4%). Wzrosły m.in. ceny żywności i napojów bezalkoholowych (o 3,5%), ceny w zakresie użytkowania mieszkania i nośników energii (o 5,0%) oraz związane ze zdrowiem (o 4,5%). Wśród największych gospodarek UE w Hiszpanii ceny konsumpcyjne były o 2,9% wyższe niż w 2023 r., w Niemczech o 2,5%, we Francji o 2,3%, a we Włoszech o 1,1%.

W grudniu 2024 r. ceny towarów i usług konsumpcyjnych (HICP) w Unii Europejskiej wzrosły w skali roku o 2,7%, tj. w nieco większym stopniu niż w poprzednim miesiącu (2,5%), ale mniejszym niż w grudniu 2023 r. (3,4%). Ceny zwiększyły się we wszystkich państwach członkowskich UE, w tym w dziewiętnastu krajach członkowskich wzrost cen był większy niż w listopadzie 2024 r. (m.in. na Łotwie, Cyprze oraz na Węgrzech). Najwyższe tempo wzrostu cen w skali roku obserwowano w Rumunii (5,5%). Wyższe niż przed rokiem były również ceny m.in. na Węgrzech (o 4,8%), w Chorwacji (o 4,5%), Belgii (o 4,4%), Estonii (o 4,1%) oraz Polsce i Holandii (po 3,9%). Najmniejszy wzrost cen notowano w Irlandii (1,0%). Wśród największych gospodarek unijnych w Hiszpanii i Niemczech towary i usługi konsumpcyjne były droższe niż w grudniu 2023 r. po 2,8%, we Francji o 1,8%, a we Włoszech o 1,4%.

Produkcja przemysłowa⁸ w Unii Europejskiej w listopadzie 2024 r. była o 1,7% niższa niż rok wcześniej (wobec spadku o 0,6% w poprzednim miesiącu oraz o 3,2% niż w listopadzie 2023 r.). Produkcja obniżyła się w siedemnastu krajach członkowskich, w tym najbardziej w Chorwacji (o 6,6%), Irlandii (o 5,6%) i Austrii (o 5,0%). Niższa niż przed rokiem była także produkcja we wszystkich największych gospodarkach europejskich, w tym w Niemczech spadek wyniósł 3,3%, we Włoszech ‒ 1,5%, we Francji ‒ 1,1%, a w Hiszpanii ‒ 0,8%. Wyższa niż w listopadzie 2023 r. była produkcja przemysłowa w dziesięciu krajach UE, w tym w największym stopniu wzrosła na Malcie (o 13,5%) oraz w Belgii (o 8,7%). W Polsce wzrost produkcji wyniósł 0,9% (wobec wzrostu o 3,0% w październiku 2024 r. oraz spadku o 0,9% w listopadzie 2023 r.).

W okresie styczeń–listopad 2024 r. w większości krajów członkowskich UE obroty towarowe handlu zagranicznego (wyrażone w euro) były niższe niż rok wcześniej – po stronie eksportu zmniejszyły się w dwudziestu krajach, a po stronie importu ‒ w osiemnastu. Najgłębszy spadek eksportu notowano na Cyprze (13,0%). Wartość towarów wysyłanych za granicę zmniejszyła się również m.in. na Łotwie (o 9,9%), a także w Finlandii, Belgii, na Litwie i w Luksemburgu (w granicach 6,6%–6,0%). Wyższy niż rok wcześniej był natomiast eksport w Irlandii (o 15,3%) oraz m.in. na Malcie (o 9,7%) i Słowenii (o 6,7%). Import najbardziej obniżył się na Łotwie (o 13,2%) i Cyprze (o 10,6%). Wartość sprowadzanych towarów spadła również m.in. w Belgii, Austrii, na Litwie oraz w Irlandii (od 8,4% do 6,0%). Największy wzrost importu, znacznie wyższy niż w pozostałych krajach członkowskich, notowano w Słowenii (o 15,5%). W mniejszym stopniu wzrósł również import m.in. w Chorwacji (o 5,0%) oraz Rumunii (o 3,3%). W piętnastu krajach członkowskich w okresie jedenastu miesięcy 2024 r. obserwowano ujemne saldo wymiany handlowej. Największy deficyt wystąpił we Francji, gdzie wyniósł minus 97,3 mld EUR (wobec minus 120,1 mld EUR rok wcześniej). Ujemne było także saldo wymiany m.in. w Hiszpanii, Grecji, Rumunii, Portugalii i Chorwacji (od minus 38,8 mld EUR do minus 17,2 mld EUR). Najwyższe dodatnie saldo, większe niż w analogicznym okresie 2023 r., notowano w Niemczech (224,2 mld EUR wobec 200,9 mld EUR). Eksport z tego kraju wyniósł 1440,8 mld EUR (tj. o 1,3% mniej niż rok wcześniej), a import ‒ 1216,6 mld EUR (odpowiednio o 3,4% mniej). W Polsce w okresie jedenastu miesięcy 2024 r. eksport zmniejszył się w skali roku o 1,1% do 323,7 mld EUR, a import wzrósł o 1,9% do 322,2 mld EUR. W rezultacie odnotowano znacznie mniejsze niż w analogicznym okresie 2023 r. dodatnie saldo w wysokości 1,5 mld EUR (wobec 10,9 mld EUR rok wcześniej).