Nakłady inwestycyjne przedsiębiorstw niefinansowych

Nakłady ogółem badanych przedsiębiorstw¹ w 2024 r. wyniosły 210,0 mld zł i były (w cenach stałych) o 7,8% niższe niż rok wcześniej (kiedy wzrosły o 10,2%). Nakłady na budynki i budowle zmniejszyły się o 13,4% (wobec wzrostu o 2,5% w 2023 r.). Nakłady na zakupy² obniżyły się o 4,3% (wobec wzrostu o 15,1% rok wcześniej), w tym na maszyny, urządzenia techniczne i narzędzia – o 4,9% (wobec wzrostu o 14,2% przed rokiem), a na środki transportu – o 2,4% (wobec wzrostu o 18,0%). Udział zakupów w nakładach ogółem w 2024 r. wyniósł 60,8%. Nakłady realizowało 83,1% badanych podmiotów (wobec 83,7% w 2023 r.).

W badanych przedsiębiorstwach odnotowano spadek nakładów w cenach bieżących – w jednostkach o liczbie pracujących powyżej 1000 osób – o 9,4%, o liczbie pracujących od 50 do 249 osób – o 5,0% oraz o liczbie pracujących od 250 do 1000 osób – o 2,6%.

Największy spadek nakładów inwestycyjnych w cenach bieżących notowano w obsłudze rynku nieruchomości (o 26,9% wobec wzrostu o 47,3% w 2023 r.), w transporcie i gospodarce magazynowej (o 21,8% wobec wzrostu o 11,5%) oraz w dostawie wody; gospodarowaniu ściekami i odpadami; rekultywacji (o 18,2% wobec wzrostu o 6,0%). Zmniejszyły się również nakłady m.in. w informacji i komunikacji (o 10,7% wobec spadku o 1,5% rok wcześniej), w przetwórstwie przemysłowym (o 8,3% wobec wzrostu o 9,9%) oraz w wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę (o 7,4% wobec wzrostu o 35,1%). Największy wzrost nakładów notowano w działalności profesjonalnej, naukowej i technicznej (o 62,4% wobec spadku o 3,3% w 2023 r.) oraz w budownictwie (o 23,8% wobec wzrostu o 35,9%). Zwiększyły się również nakłady m.in. w administrowaniu i działalności wspierającej (o 11,6% wobec wzrostu o 10,9% rok wcześniej) oraz w górnictwie i wydobywaniu (o 3,7% wobec wzrostu o 46,7%).

W przeważającej części działów przetwórstwa przemysłowego notowano spadek nakładów inwestycyjnych (w cenach bieżących). Spośród działów przetwórstwa przemysłowego o największym udziale w nakładach inwestycyjnych obniżyły się nakłady poniesione przez jednostki prowadzące działalność w zakresie produkcji urządzeń elektrycznych (o 34,1%), produkcji chemikaliów i wyrobów chemicznych (o 24,8%), produkcji wyrobów z metali (o 12,6%), wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych (o 12,1%) oraz pojazdów samochodowych, przyczep i naczep (o 8,5%). Zwiększyły się natomiast nakłady w przedsiębiorstwach zajmujących się produkcją artykułów spożywczych (o 7,2%).

W strukturze nakładów ogółem według sekcji zwiększył się w porównaniu z 2023 r. udział nakładów poniesionych m.in. przez jednostki prowadzące działalność w zakresie administrowania i działalności wspierającej (z 8,2% do 9,8%), budownictwa (z 2,3% do 3,0%), handlu; naprawy pojazdów samochodowych (z 9,5% do 10,2%) oraz górnictwa i wydobywania (z 4,9% do 5,4%). Obniżył się natomiast udział m.in. transportu i gospodarki magazynowej (z 14,5% do 12,1%), przetwórstwa przemysłowego (z 36,5% do 35,9%) oraz obsługi rynku nieruchomości (z 2,2% do 1,7%).

W 2024 r. rozpoczęto 220,4 tys. inwestycji, tj. o 1,3% więcej niż rok wcześniej (kiedy notowano spadek o 5,4%). Około 70% z nich stanowiły przyłącza energetyczne i gazowe o niewielkiej jednostkowej wartości kosztorysowej (ok. 66% w 2023 r.). Łączna wartość kosztorysowa inwestycji rozpoczętych wyniosła 85,4 mld zł i była o 14,3% wyższa niż w 2023 r. (wówczas spadła o 9,5%). Na modernizację istniejących środków trwałych przypadało 43,2% wartości kosztorysowej inwestycji rozpoczętych (wobec 44,4% w 2023 r.). Zwiększyła się wartość kosztorysowa inwestycji rozpoczętych m.in w administrowaniu i działalności wspierającej, budownictwie, górnictwie i wydobywaniu, informacji i komunikacji oraz transporcie i gospodarce magazynowej. Niższa niż rok wcześniej była wartość kosztorysowa inwestycji rozpoczętych m.in. w zakwaterowaniu i gastronomii oraz w wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę.

W 2024 r. przedsiębiorstwa z kapitałem zagranicznym poniosły 37,5% ogólnej wartości nakładów zrealizowanych przez badane przedsiębiorstwa (wobec 37,2% w 2023 r.). Nakłady tej grupy podmiotów (w cenach stałych) były o 7,8% niższe niż rok wcześniej. Jednostki przetwórstwa przemysłowego zrealizowały 44,3% nakładów ogółem tej grupy podmiotów (przy czym ich nakłady w cenach bieżących były o 17,6% niższe niż w 2023 r.), administrowania i działalności wspierającej – 21,4% (przy wzroście nakładów o 12,5%), podmioty prowadzące działalność w zakresie handlu; naprawy pojazdów samochodowych – 15,3% (przy spadku nakładów o 7,0%), a informacji i komunikacji – 6,3% (przy spadku nakładów o 10,9%).