Ceny towarów i usług konsumpcyjnych

Średnioroczny wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych¹ w 2024 r. wyniósł 3,6%, tj. był znacznie mniejszy od notowanego w 2023 r. (11,4%) oraz niższy niż założono w ustawie budżetowej. Kształtował się on jednak powyżej górnej granicy odchyleń od celu inflacyjnego. Towary konsumpcyjne podrożały w 2024 r. o 2,6%, a usługi – o 6,6%.

Wskaźnik cen konsumpcyjnych ogółem w 2024 r. w największym stopniu został podwyższony przez wzrost cen towarów i usług związanych z mieszkaniem (o 1,21 p.proc., w tym przez wzrost cen nośników energii – o 0,51 p.proc.) oraz cen żywności i napojów bezalkoholowych (o 0,92 p.proc., w tym cen żywności o 0,79 p.proc.). Na podwyższenie tego wskaźnika wpłynął również wzrost cen m.in. towarów i usług w zakresie restauracji i hoteli (o 0,44 p.proc.). Wskaźnik cen został natomiast obniżony m.in. przez spadek cen związanych z transportem (o 0,16 p.proc.).

W grudniu 2024 r. wskaźnik cen konsumpcyjnych ogółem w skali roku również najbardziej został podniesiony przez wzrost cen towarów i usług związanych z mieszkaniem (o 2,06 p.proc., w tym przez wzrost cen nośników energii – o 1,39 p.proc.) oraz wzrost cen żywności i napojów bezalkoholowych (o 1,32 p.proc., w tym cen żywności – o 1,21 p.proc.). Spadek cen w zakresie transportu natomiast obniżył wskaźnik cen ogółem o 0,31 p.proc., a cen odzieży i obuwia ‒ o 0,07 p.proc.

W porównaniu z poprzednim miesiącem w grudniu 2024 r. największy wpływ na wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem miał wzrost cen żywności (podniósł wskaźnik ogółem o 0,06 p. proc.) i cen w zakresie transportu (0,05 p.proc.) oraz spadek cen odzieży i obuwia (obniżył wskaźnik cen o 0,06 p.proc.) oraz cen napojów alkoholowych i wyrobów tytoniowych (0,03 p.proc.).

Wzrost cen w 2024 r. dotyczył większości grup towarów i usług konsumpcyjnych i był wolniejszy niż w poprzednim roku. Ceny żywności i napojów bezalkoholowych były o 3,3% wyższe niż rok wcześniej. Wzrost cen towarów i usług związanych z mieszkaniem wyniósł 4,8%. Ceny towarów i usług w zakresie transportu kształtowały się o 1,8% poniżej poziomu sprzed roku (wobec ich niewielkiego wzrostu w 2023 r.).

Wśród pozostałych grup towarów i usług konsumpcyjnych w 2024 r. mniejszy niż w poprzednim roku był wzrost cen: w zakresie edukacji (wyniósł 9,1%), restauracji i hoteli (7,8%), cen napojów alkoholowych i wyrobów tytoniowych (4,8%), związanych z rekreacją i kulturą (4,7%), cen w zakresie zdrowia (4,2%) oraz łączności (2,6%). Po wzroście w poprzednim roku, spadły ceny odzieży i obuwia – o 0,3%.

W grudniu 2024 r. utrzymał się wzrost cen żywności i napojów bezalkoholowych (wyniósł 4,8% w skali roku). Ponownie nieznacznie przyspieszyło tempo wzrostu cen w zakresie mieszkania (do 8,2%) i było najwyższe od początku roku. Spadek cen w zakresie transportu był mniejszy niż w listopadzie 2024 r. (wyniósł 3,3% wobec 4,1%).

Spośród pozostałych grup towarów i usług konsumpcyjnych utrzymał się wzrost cen w zakresie łączności (4,1%). W mniejszym stopniu niż w listopadzie 2024 r. wzrosły natomiast ceny związane z edukacją (9,2% wobec 9,3%), restauracjami i hotelami (6,8% wobec 7,0%), rekreacją i kulturą (5,5% wobec 6,1%), ceny napojów alkoholowych i wyrobów tytoniowych (3,3% wobec 3,9%), a w większym – ceny związane ze zdrowiem (5,5% wobec 5,3%). Spadek cen odzieży i obuwia był nieco głębszy niż przed miesiącem (wyniósł 1,7% wobec 1,4%).

Siła nabywcza płac w 2024 r. zwiększyła się względem większości produktów, w tym spośród żywnościowych m.in. w odniesieniu do: cukru, kasz i ziaren zbóż, mąki, ryżu, jaj, mleka, olejów i tłuszczów, ryb i owoców morza, serów i twarogów, jogurtów, mięsa, owoców, warzyw, makaronów i produktów makaronowych, śmietany oraz pieczywa.

Spośród produktów nieżywnościowych siła nabywcza wynagrodzeń wzrosła w odniesieniu m.in. do opału, sprzętu telekomunikacyjnego, sprzętu audiowizualnego, fotograficznego i informatycznego, opłat radiowo-telewizyjnych, usług transportowych, paliw do prywatnych środków transportu (takich jak gaz ciekły i pozostałe paliwa do prywatnych środków transportu, olej napędowy, benzyna), odzieży, wyrobów farmaceutycznych, opłat za wywóz śmieci, usług telekomunikacyjnych, książek oraz gazet i czasopism. Zmniejszyła się natomiast siła nabywcza płac m.in. w stosunku do cen turystyki zorganizowanej za granicą.