Sytuacja społeczno-gospodarcza
w Unii Europejskiej i w wybranych krajach

W Unii Europejskiej w 2024 r. relacja deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych do produktu krajowego brutto była nieco lepsza niż w 2023 r. (-3,2% wobec -3,5%). Poprawę tej relacji obserwowano w trzynastu państwach członkowskich, jednocześnie w jedenastu krajach UE nadal przekraczała ona ustalony próg kryterium konwergencji (-3,0% PKB). Najgłębszym deficytem sektora instytucji rządowych i samorządowych charakteryzowała się Rumunia (-9,3% PKB wobec -6,6% rok wcześniej). Głęboki deficyt notowano też w Polsce, gdzie wyniósł on -239,8 mld zł, co stanowiło -6,6% PKB (wobec -5,3% w 2023 r.). Próg kryterium konwergencji w 2024 r. przekroczyły również Francja, Słowacja, Węgry, Austria, Belgia, Finlandia, Malta, Włochy oraz Hiszpania (relacja deficytu do PKB kształtowała się w granicach od -5,8% do -3,2%). Nadwyżkę sektora instytucji rządowych i samorządowych w relacji do PKB notowano natomiast w Danii (4,5%), na Cyprze i w Irlandii (po 4,3%), a także w Grecji (1,3%), Luksemburgu (1,0%) oraz Portugalii (0,7%).

Nieznacznie pogorszyła się natomiast relacja długu sektora instytucji rządowych i samorządowych do produktu krajowego brutto w Unii Europejskiej (do 81,0% z 80,8% w 2023 r.). Dopuszczalny poziom długu (60,0% PKB) przekroczyło dwanaście krajów członkowskich. W trudnej sytuacji znajdowała się nadal Grecja, gdzie poziom długu wyniósł 153,6% PKB (wobec 163,9% rok wcześniej). We Włoszech dług sektora instytucji rządowych i samorządowych stanowił 135,3% PKB. Wyższą od przeciętnej w UE relację długu notowano także we Francji, w Belgii, Hiszpanii, Portugalii, Finlandii oraz Austrii (w granicach od 113,0% do 81,8% PKB). Ustalone kryterium długu przekroczyły także Węgry, Słowenia, Cypr oraz Niemcy (gdzie dług wynosił od 73,5% do 62,5% PKB). W Polsce w 2024 r. dług sektora instytucji rządowych i samorządowych wyniósł 2011,8 mld zł, co stanowiło 55,3% PKB (wobec 49,5% PKB w 2023 r.). Najniższą relację długu do PKB po raz kolejny obserwowano w Estonii (23,6%), Bułgarii (24,1%) i Luksemburgu (26,3%).

Zharmonizowana stopa bezrobocia⁵ w Unii Europejskiej w lutym 2025 r. wyniosła 5,7%, tj. nieco mniej niż przed miesiącem (o 0,1 p.proc.) oraz mniej przed rokiem (o 0,4 p.proc.). Najwyższy wskaźnik bezrobocia nadal notowano w Hiszpanii (10,4%). Większe niż przeciętnie w UE było także bezrobocie w Finlandii, Szwecji, Grecji, Estonii, we Francji, na Łotwie, Litwie, w Luksemburgu, Portugalii, we Włoszech oraz Belgii (wskaźnik w granicach 9,2%–5,9%). Najniższym natężeniem bezrobocia charakteryzowała się Polska, gdzie wskaźnik wyniósł 2,6% (tj. podobnie jak w poprzednim miesiącu i o 0,3 p.proc. mniej niż rok wcześniej). Na kolejnych miejscach znalazły się Czechy i Malta ze stopą bezrobocia wynoszącą po 2,7%. W porównaniu ze styczniem br. stopa bezrobocia zmniejszyła się w dwunastu państwach członkowskich (najbardziej w Danii – o 1,0 p.proc. i Szwecji – o 0,7 p.proc.), wzrosła w siedmiu (m.in. w Czechach – o 0,3 p.proc. i Finlandii – o 0,2 p.proc.), a w ośmiu nie uległa zmianie. Mniejszy wskaźnik bezrobocia niż w lutym ub. roku notowano w czternastu krajach, m.in. w Grecji (spadek o 2,9 p.proc.), Hiszpanii i we Włoszech (spadek po 1,4 p.proc.). Większe niż rok wcześniej było natomiast natężenie bezrobocia w dziesięciu krajach UE, m.in. w Finlandii (o 1,5 p.proc.), Szwecji (o 0,9 p.proc.) oraz w Austrii (o 0,6 p.proc.). Na poziomie sprzed roku pozostało bezrobocie we Francji, na Łotwie i Węgrzech.
W Stanach Zjednoczonych w lutym br. stopa bezrobocia wyniosła 4,1% i była nieco większa niż w poprzednim miesiącu (o 0,1 p.proc.) oraz niż rok wcześniej (o 0,2 p.proc.). W Japonii wskaźnik bezrobocia ukształtował się na poziomie 2,4%, tj. nieco niższym niż przed miesiącem (o 0,1 p.proc.) oraz niż przed rokiem (o 0,2 p.proc.).

Ceny towarów i usług konsumpcyjnych (według HICP⁶) w marcu 2025 r. w Unii Europejskiej wzrosły w skali roku o 2,5%, tj. w nieco mniejszym stopniu niż w lutym br. oraz niż w marcu ub. roku (kiedy wzrost wyniósł odpowiednio 2,7% i 2,6%). Wzrost cen notowano we wszystkich państwach członkowskich UE, w tym w szesnastu z nich był on mniejszy niż w lutym br. (m.in. na Węgrzech, w Belgii, Estonii, Hiszpanii, Szwecji, Danii i Portugalii). W podobnym tempie jak przed miesiącem ceny wzrosły we Francji, natomiast w pozostałych jedenastu krajach (w tym w Polsce) – szybciej niż w lutym br. Najwyższy wzrost cen konsumpcyjnych w skali roku notowano w Rumunii (5,1%) i na Węgrzech (4,8%). Bardziej niż przeciętnie w UE ceny wzrosły również w dwunastu innych krajach UE, m.in. w Polsce (o 4,4%), Chorwacji i Estonii (po 4,3%), na Słowacji (o 4,2%) i w Bułgarii (o 4,0%). Wśród największych gospodarek unijnych towary i usługi konsumpcyjne w Niemczech podrożały o 2,3%, w Hiszpanii o 2,2%, we Włoszech o 2,1%, a we Francji o 0,9%.

Produkcja przemysłowa⁷ w Unii Europejskiej w lutym br., po raz pierwszy od blisko dwóch lat, zwiększyła się w skali roku (o 0,6%, w styczniu br. spadek produkcji wyniósł 0,6%, a w lutym ub. roku ‒ 4,4%). Produkcja wzrosła w czternastu krajach członkowskich UE, w największym stopniu ponownie w Irlandii (o 38,8% wobec spadku o 25,5% przed rokiem). Zwiększyła się także produkcja m.in. na Litwie, Cyprze, w Luksemburgu, na Malcie i w Chorwacji (w granicach 9,1%–5,4%). W Polsce wzrost produkcji przemysłowej w skali roku, podobnie jak rok wcześniej, wyniósł 1,2% (wobec wzrostu o 1,9% w styczniu br.). Mniejsza niż w lutym ub. roku była natomiast produkcja w trzynastu państwach UE, w tym najbardziej zmniejszyła się na Węgrzech (o 8,0%). Spadek produkcji notowano wśród wszystkich największych gospodarek unijnych ‒ w Niemczech o 3,7%, we Włoszech o 2,7%, w Hiszpanii o 1,7%, a we Francji ‒ o 0,3%.

W okresie styczeń‒luty br. w większości krajów członkowskich UE obroty towarowe handlu zagranicznego (wyrażone w euro) były wyższe niż przed rokiem, tj. po stronie eksportu zwiększyły się w piętnastu krajach, a po stronie importu ‒ w dwudziestu jeden. Największy wzrost eksportu, znacznie wyższy niż w pozostałych państwach, notowano na Cyprze (56,1%), w Słowenii (45,8%) oraz Irlandii (41,5%). Relatywnie wysoki wzrost wartości towarów wysyłanych za granicę wystąpił także m.in. w Estonii, Portugalii oraz w Chorwacji (w granicach 12,5%–9,5%). W Belgii eksport utrzymał się na poziomie sprzed roku, natomiast najgłębszy spadek eksportu dotyczył Malty (o 18,7%). Podobnie jak w eksporcie, największy wzrost importu, odbiegający znacząco od wyników pozostałych krajów UE, notowano na Cyprze (26,0%). W znacznym stopniu wzrósł również import m.in. w Estonii (o 13,7%) oraz Irlandii (o 11,8%). Najgłębszy spadek importu, analogicznie do eksportu, notowano na Malcie (o 13,8%). Niższa niż przed rokiem była także wartość towarów sprowadzanych w Luksemburgu (o 5,3%), Finlandii (o 3,5%), Grecji (o 1,3%), we Francji (o 0,8%) oraz na Węgrzech (o 0,4%). W okresie dwóch pierwszych miesięcy br. w szesnastu krajach członkowskich wymiana handlowa zamknęła się ujemnym saldem, w tym najgłębsze było ono we Francji (minus 18,2 mld EUR wobec minus 17,4 mld EUR w analogicznym okresie ub. roku). Ujemne saldo wymiany notowano także m.in. w Hiszpanii, Rumunii, Grecji, Portugalii i Chorwacji (od minus 10,3 mld EUR do minus 2,9 mld EUR). Najwyższym dodatnim bilansem handlowym charakteryzowały się natomiast Niemcy (30,8 mld EUR wobec 44,9 mld EUR), gdzie eksport zmniejszył się o 2,7% do 255,0 mld EUR, a import wzrósł o 3,3% do 224,2 mld EUR. W Polsce, przy spadku eksportu (o 1,9% do 57,2 mld EUR) i wzroście importu (o 4,3% do 58,4 mld EUR), notowano ujemne saldo wymiany handlowej (minus 1,2 mld EUE wobec dodatniego 2,3 mld EUR przed rokiem).